24 / 06 / 2015
Πηγή: Καθημερινή της Κυριακής 21/06/2015
Αρθρογράφος: Ευγενία Τζώρτζη
Καθώς η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και η εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα τις συζητήσεις με τους θεσμούς, ένα από τα Ταμεία που επέλεξε να αυτονομηθεί από το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης,
Πηγή: Καθημερινή της Κυριακής 21/06/2015
Αρθρογράφος: Ευγενία Τζώρτζη
Καθώς η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και η εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα τις συζητήσεις με τους θεσμούς, ένα από τα Ταμεία που επέλεξε να αυτονομηθεί από το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης, αποποιούμενο ουσιαστικά την κρατική στήριξη, κατέγραψε το 2014 αποδόσεις άνω του 10%.
Πρόκειται για το ΤΕΑ – ΕΑΠΑΕ, το Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Επικούρησης Ασφαλιστών και Προσωπικού Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων, η αυτόνομη λειτουργία του οποίου θα δοκιμάσει και την επιτυχία του μοντέλου των επαγγελματικών ταμείων, ενός θεσμού που μέχρι πρόσφατα εξέλιπε παντελώς από τη χώρα μας. Τα επαγγελματικά ταμεία αποτελούν βασικό πυλώνα του ευρωπαϊκού ασφαλιστικού συστήματος και η λειτουργία τους βασίζεται στη λογική του κεφαλαιοποιητικού μοντέλου, δηλαδή των παροχών με βάση την εξέλιξη των αποθεματικών τους.
Στη χώρα μας η επικουρική ασφάλιση που αναπτύχθηκε στη διάρκεια του χρόνου υιοθετώντας πλήρως τα χαρακτηριστικά των συστημάτων κύριας ασφάλισης με το κράτος να εγγυάται τις συντάξεις, δεν άφησε έδαφος για την ανάπτυξη παρόμοιων μηχανισμών. Η πρόβλεψη για τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές ήρθε ωστόσο να αλλάξει τα δεδομένα, και πολλοί πίσω από αυτή τη «μνημονική» δέσμευση διακρίνουν ουσιαστικά την προσπάθεια μετεξέλιξης των επικουρικών συντάξεων στο μοντέλο των επαγγελματικών ταμείων.
Αν και ο τρόπος λειτουργίας του ΤΕΑ – ΕΑΠΑΕ έχει χαρακτηριστικά αναδιανεμητικού συστήματος, η αυτονόμησή του και η επίτευξη υψηλών αποδόσεων σε μια περίοδο αβεβαιότητας, έρχεται να αναθεωρήσει τη λογική βάσει των οποίων γίνεται η διαχείριση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων. Ετσι αναγκαία προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων, είτε πρόκειται για ταμεία κύριας ασφάλισης είτε επικουρικής, είναι -εκτός από την ύπαρξη εργαζομένων που θα τροφοδοτούν το σύστημα με εισφορές- η αποτελεσματική διαχείριση των επενδύσεων.
Η εμπειρία των επαγγελματικών ταμείων στην Ευρώπη δείχνει ότι πρόκειται για τους μεγαλύτερους διαχειριστές κεφαλαίων με κανόνες ανοιχτής και ανεξάρτητης, φυσικά, διαχείρισης που ασκείται από ειδικούς διαχειριστές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της EIOPA, της αρμόδιας εποπτικής αρχής για τον ασφαλιστικό κλάδο, το 2014 τα υπό διαχείριση κεφάλαια των επαγγελματικών ταμείων στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 11% και ανήλθαν στα 3,8 τρισ. ευρώ. Τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης, ως ποσοστό του ΑΕΠ, εντοπίζονται σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Δανία, η Μεγάλη Βρετανία, με ποσοστά που φθάνουν ακόμη και το 150% του ΑΕΠ, ενώ με μονοψήφια ποσοστά ακολουθούν η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Γερμανία και η Αυστρία. Το δύσκολο χρηματοοικονομικό περιβάλλον προκαλεί άλλωστε ισχυρούς τριγμούς στον τρόπο λειτουργίας των επαγγελματικών ταμείων στην Ευρώπη, ανοίγοντας ήδη τη συζήτηση για τη μετατροπή τους σε συστήματα καθορισμένων εισφορών από καθορισμένων παροχών που είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία σήμερα. Η επιμονή των θεσμών στην εφαρμογή της ρήτρας στις επικουρικές συντάξεις έχει να κάνει με αυτό τον προβληματισμό και με το γεγονός ότι στην πλειοψηφία των χωρών της Ε.Ε., οι λεγόμενες επικουρικές συντάξεις προέρχονται από τα επαγγελματικά ταμεία, στα οποία το κράτος δεν έχει καμιά συμμετοχή.